Algemene informatie
Titel: De Koperen Tuin
Auteur: Simon Vestdijk
Plaats van uitgave: Amsterdam
Eerste druk: 1950
Aantal pagina’s: 291
Titel: De Koperen Tuin
Auteur: Simon Vestdijk
Plaats van uitgave: Amsterdam
Eerste druk: 1950
Aantal pagina’s: 291
Genre:
Psychologische roman
Stroming: Nieuwe zakelijkheid
Samenvatting
Nol Rieske is het zoontje van de rechter. De verhouding tussen zijn broer Chris en hem is erg slecht en hij heeft zich voorgenomen Chris ooit nog eens de baas te worden. Zijn moeder is erg knap en muzikaal, waardoor er geregeld mannen over de vloer komen voor muziekbijeenkomsten. Als Nol acht jaar is, neemt zijn moeder hem mee naar de Tuin. Daar wordt, in de muziektent, de mars van Sousa gespeeld en Nol is daar erg van onder de indruk. Hij raakt ook erg in de ban van de dirigent Henri Cuperus. Ook danst hij daar met zijn dochter Trix. Hierna staat Nol erop pianoles te krijgen van Cuperus.
Na een mislukte opvoering van 'Tannhauser' van Wagner wordt Cuperus ontslagen en behoudt hij alleen nog wat leerlingen. Af en toe ziet Nol Trix ergens in de stad; vechtend met andere meisjes of jongens omdat ze zeggen dat haar vader altijd dronken is. Maar als Cuperus stopt met lesgeven aan Nol, omdat hij hun dienstmeisje gezoend had, volgen de andere leerlingen en heeft Cuperus geen werk meer.
Nol gaat hem helpen door geld voor hem in te zamelen en daardoor krijgt hij later ook weer werk;
Cuperus mag het orkest bij de opera 'Carmen' dirigeren. Maar jammer genoeg loopt de uitvoering uit op een grote mislukking, waardoor Cuperus zwaar depressief raakt. Hij begint nu weer met veel drinken.
Op een dag gaat Nol bij Cuperus langs en dan komt hij Trix voor de deur tegen. Ze verklaren elkaar de liefde en spreken iets af voor de volgende dag, maar Trix komt dan niet opdagen. Ze schrijft hem een brief, waarin staat dat hun liefde niets kan worden.
Als Nol gaat studeren komt zijn moeder hem opzoeken en ze vertelt hem dat Trix in de Sociëteit van de Tuin werkt en ze een verhouding heeft met Vellinga. En omdat ze ook al zijn brieven niet had beantwoord was dit een enorme klap voor Nol. Als hij met zijn vader en Chris in de Sociëteit gaat eten, praat hij met haar en zij vertelt dat Cuperus ernstig ziek is. Als hij hem wil opzoeken laat Trix hem niet binnen. Ze is bang dat hij dingen over haar vertelt die Nol niet mag weten. De volgende dag bericht ze hem dat Cuperus is overleden.
Als hij na 3 jaar terug komt naar W…, omdat zijn moeder ernstig ziek is geworden, gaat hij naar de Sociëteit om zich te bedrinken. En daar komt hij Vellinga tegen, samen met Trix. Die nacht overlijdt zijn moeder. Vellinga brengt hem dronken naar huis en de volgende dag vertelt hij hem dat hij Trix verleid had en dat ze het had uitgemaakt. Als hij naar Trix gaat legt ze hem alles uit en biecht ze ook op dat ze nog met 3 anderen ook wat had gehad. Hij reageert jaloers, maar vraagt haar ten huwelijk omdat ie nog steeds van haar houdt. Ze vraagt hem bij haar te blijven en ze zegt dat ze morgen het antwoord zal geven. Maar Nol besluit om toch naar huis te gaan en de volgende dag langs te komen. Maar als hij komt vertelt Trix' tante dat ze die nacht zelfmoord heeft gepleegd. Nu voelt ie zich erg schuldig. In zijn wanhoop stuurt hij een telegram naar Vellinga en gaat hij bij Caspers langs om de hele geschiedenis te bespreken.
Ten einde raad gaat hij naar de Tuin, die er zwart en verdord uitziet.
Nol Rieske is het zoontje van de rechter. De verhouding tussen zijn broer Chris en hem is erg slecht en hij heeft zich voorgenomen Chris ooit nog eens de baas te worden. Zijn moeder is erg knap en muzikaal, waardoor er geregeld mannen over de vloer komen voor muziekbijeenkomsten. Als Nol acht jaar is, neemt zijn moeder hem mee naar de Tuin. Daar wordt, in de muziektent, de mars van Sousa gespeeld en Nol is daar erg van onder de indruk. Hij raakt ook erg in de ban van de dirigent Henri Cuperus. Ook danst hij daar met zijn dochter Trix. Hierna staat Nol erop pianoles te krijgen van Cuperus.
Na een mislukte opvoering van 'Tannhauser' van Wagner wordt Cuperus ontslagen en behoudt hij alleen nog wat leerlingen. Af en toe ziet Nol Trix ergens in de stad; vechtend met andere meisjes of jongens omdat ze zeggen dat haar vader altijd dronken is. Maar als Cuperus stopt met lesgeven aan Nol, omdat hij hun dienstmeisje gezoend had, volgen de andere leerlingen en heeft Cuperus geen werk meer.
Nol gaat hem helpen door geld voor hem in te zamelen en daardoor krijgt hij later ook weer werk;
Cuperus mag het orkest bij de opera 'Carmen' dirigeren. Maar jammer genoeg loopt de uitvoering uit op een grote mislukking, waardoor Cuperus zwaar depressief raakt. Hij begint nu weer met veel drinken.
Op een dag gaat Nol bij Cuperus langs en dan komt hij Trix voor de deur tegen. Ze verklaren elkaar de liefde en spreken iets af voor de volgende dag, maar Trix komt dan niet opdagen. Ze schrijft hem een brief, waarin staat dat hun liefde niets kan worden.
Als Nol gaat studeren komt zijn moeder hem opzoeken en ze vertelt hem dat Trix in de Sociëteit van de Tuin werkt en ze een verhouding heeft met Vellinga. En omdat ze ook al zijn brieven niet had beantwoord was dit een enorme klap voor Nol. Als hij met zijn vader en Chris in de Sociëteit gaat eten, praat hij met haar en zij vertelt dat Cuperus ernstig ziek is. Als hij hem wil opzoeken laat Trix hem niet binnen. Ze is bang dat hij dingen over haar vertelt die Nol niet mag weten. De volgende dag bericht ze hem dat Cuperus is overleden.
Als hij na 3 jaar terug komt naar W…, omdat zijn moeder ernstig ziek is geworden, gaat hij naar de Sociëteit om zich te bedrinken. En daar komt hij Vellinga tegen, samen met Trix. Die nacht overlijdt zijn moeder. Vellinga brengt hem dronken naar huis en de volgende dag vertelt hij hem dat hij Trix verleid had en dat ze het had uitgemaakt. Als hij naar Trix gaat legt ze hem alles uit en biecht ze ook op dat ze nog met 3 anderen ook wat had gehad. Hij reageert jaloers, maar vraagt haar ten huwelijk omdat ie nog steeds van haar houdt. Ze vraagt hem bij haar te blijven en ze zegt dat ze morgen het antwoord zal geven. Maar Nol besluit om toch naar huis te gaan en de volgende dag langs te komen. Maar als hij komt vertelt Trix' tante dat ze die nacht zelfmoord heeft gepleegd. Nu voelt ie zich erg schuldig. In zijn wanhoop stuurt hij een telegram naar Vellinga en gaat hij bij Caspers langs om de hele geschiedenis te bespreken.
Ten einde raad gaat hij naar de Tuin, die er zwart en verdord uitziet.
De kenmerken van de stroming (nieuwe
zakelijkheid):
- Eenvoudige taal en geen overbodige beschrijvingen
- Individueel bewustzijn
- Er wordt objectief naar dingen gekeken
Kenmerken in het boek
Op volgorde van de hierboven beschreven punten
- In
het boek staan vooral feiten en er
wordt gebruikt gemaakt van bondig taalgebruik en er zijn geen ellendig lange
beschrijvingen met stijlfiguren. Dit maakt het verhaal sober, maar naar mijn
mening wel goed leesbaar. In de volgende passage wordt er heel bondig beschreven wat de hoofdpersoon van iets vindt (blz 2):
Er daalde een vreemde stilte in die straat met olmen. Achter de stilte was weer het getuf van de boten hoorbaar, een enkele maal begeleid door het gerinkel van de bel, dat voor de brugwachter bestemd was.
Hier wordt de stilte beschreven zoals hij is: een stilte, met soms op de achtergrond het rinkelen van een bel. In sommige andere stromingen zou hier stilistisch beschreven worden wat voor stilte er in. Deze passage is dus een kenmerk van de nieuwe zakelijkheid. - Nol is zich erg individueel bewust: hij komt onder andere op voor Cuperus, wat anderen niet doen. Hij trekt zich dus niks van de rest aan. Ook wordt hij geconfronteerd met sterfgevallen, waaronder die van zijn geliefde. Een duidelijk kenmerk is dus dat hij zelf alles beslist en zich niet laat beïnvloeden door anderen, en dat hij ook een innerlijke strijd heeft door gebeurtenissen (bijvoorbeeld de dood van Trix).
- In het boek wordt er objectief naar dingen gekeken, er komt weinig emotie bij te kijken. Zoals bij kenmerk 1 beschreven is zijn er niet al te lange (en overbodige) beschrijvingen in het boek, en als deze er wel zijn, is er niet subjectief over geschreven.
Is het boek een
exponent van de stroming?
Zoals uit de hierboven beschreven kenmerken blijkt; ja. De taal is duidelijk heel eenvoudig en functioneel geschreven: het boek moet begrepen kunnen worden. Geen stilistische taal, wat een belangrijk kenmerk is van de nieuwe zakelijkheid, en ook geen subjectiviteit. Beide kenmerken maken het voor mij wel duidelijk dat dit boek inderdaad in deze stroming thuishoort.
Een bepaalde afwijking van het boek is wel de dood van Trix: deze gebeurtenis hoort namelijk meer thuis in het romantisme. Trix kiest namelijk voor de dood als een uitvlucht. Dit uitvluchten is een belangrijk kenmerk van het romantisme.
Zoals uit de hierboven beschreven kenmerken blijkt; ja. De taal is duidelijk heel eenvoudig en functioneel geschreven: het boek moet begrepen kunnen worden. Geen stilistische taal, wat een belangrijk kenmerk is van de nieuwe zakelijkheid, en ook geen subjectiviteit. Beide kenmerken maken het voor mij wel duidelijk dat dit boek inderdaad in deze stroming thuishoort.
Een bepaalde afwijking van het boek is wel de dood van Trix: deze gebeurtenis hoort namelijk meer thuis in het romantisme. Trix kiest namelijk voor de dood als een uitvlucht. Dit uitvluchten is een belangrijk kenmerk van het romantisme.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten